Algemene informatie

Voor u zijn de belangrijkste arbobrede zaken samengevat in de onderstaande onderwerpen. Klik op een onderwerp voor een toelichting inclusief bronnen met achterliggende informatie.

Arbobeleid     Preventiemedewerker     Arboconvenant Houthandel

Arbobeleid

De Arbowet vraagt van de werkgever om zorg te dragen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden (arbowet, art. 3). Hiervoor moet de werkgever beleid voeren en bij voorkeur op een systematische manier. Een werkgever hoeft dit niet geheel alleen te doen, ook werknemers hebben verantwoordelijkheid voor de totstandkoming en goede uitvoering van arbobeleid. Daarvoor is het van belang dat de werkgever in het arbobeleid zich laat ondersteunen door de preventiemedewerker, en samenwerkt met de ondernemingsraad of met de personeelsvertegenwoordiging.

De belangrijkste elementen van arbobeleid in een bedrijf zijn:

  • Duidelijke arbodoelstellingen: Deze hebben betrekking op het zorgen voor een zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden. Belangrijke aandachtsgebieden zijn: veiligheid, gezondheid en welzijn van de medewerkers, het verbeteren van werkplekken, het verbeteren van de functie-inhoud en de organisatie van de arbeid, reïntergratie van werknemers na ziekte, het terugdringen van ziekteverzuim en  het voorkomen van ongevallen en blijvende arbeidsongeschiktheid.
  • De Risico-inventarisatie en –Evaluatie (RI&E): Ieder bedrijf moet beschikken over een RI&E. De RI&E is de blauwdruk van risico’s in een bedrijf en daarmee het instrument om te bepalen welke maatregelen getroffen moeten worden om de risico’s tot aanvaardbare proporties terug te brengen. Voor de houthandel is een Branche-RI&E ontwikkeld.
  • Het Plan van Aanpak: Hierin is concreet ingevuld welke maatregelen genomen gaan worden ter voorkoming en beperking van risico’s, op welke termijn dat gaat gebeuren, wie verantwoordelijk is en wie uitvoert en welk budget daarvoor beschikbaar is.
  • Een duidelijk ziekteverzuimbeleid: Minimaal is een bedrijf verplicht om de ziekteverzuimbegeleiding te laten uitvoeren door een bedrijfsarts. 
  • Duidelijkheid over de organisatie van arbeidsomstandigheden: de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden is goed omschreven en bekend bij alle betrokkenen, er zijn middelen gereserveerd of aanwezig (geld, faciliteiten, instrumenten, opleidingsmogelijkheden), er zijn duidelijke afspraken over overleg, besluitvorming, advies, informatieverstrekking en documentatie.
  • De aanwezigheid van een preventiemedewerker: Elk bedrijf moet beschikken over minstens één preventiemedewerker (zie ook onder Preventiemedewerker).
  • Ondersteuning door en toegang tot arbodeskundigen: werknemers moeten toegang hebben tot een arbodeskundige. Een bedrijf kan zich bij de uitvoering van de RI&E en het Plan van Aanpak laten ondersteunen door arbodeskundigen, bijvoorbeeld door een arbeidshygiënist, een veiligheidskundige, een A&O deskundige of een ergonoom.
  • Het arbeidsgezondheidskundig onderzoek: Bij risico’s tijdens het werk (zoals lawaai en trillingen of gevaarlijke stoffen) kan de werknemer op vrijwillige basis een Arbeidsgezondheidskundig onderzoek ondergaan. Doel is om de risico’s van het werk of effecten voor de gezondheid van de werknemer zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.
  • Voorlichting en toezicht: Werknemers moeten voorlichting en instructie krijgen hoe zij de werkzaamheden veilig en gezond voor zichzelf en de andere werknemers in de directe nabijheid kunnen uitvoeren. Ook moeten ze worden geïnformeerd over de reeds genomen maatregelen. Werknemers moeten hieraan meewerken. De werkgever ziet erop toe dat dit daadwerkelijk gebeurt.
  • Bedrijfshulpverlening: In een bedrijf moet altijd bedrijfshulpverlening aanwezig zijn; de aard, omvang en organisatie is sterk afhankelijk van de specifieke risico’s en kenmerken van een bedrijf. Men kan hierbij eventueel samenwerken met naastgelegen bedrijven.
  • Evaluatie van het gevoerde arbeidsomstandighedenbeleid: Er zijn afspraken gemaakt met OR, personeelsvertegenwoordiging of het voltallige personeel (minder dan 25 medewerkers) over de evaluatie van het gevoerde Arbobeleid, zodat doelstellingen, maatregelen, organisatie, etc. bijgesteld kunnen worden.


Als een bedrijf aan al deze elementen adequaat en op maat voor het bedrijf invulling heeft gegeven, is er sprake van een goed georganiseerd en systematisch arbobeleid.

Voor meer informatie over arbobeleid en arbeidsomstandigheden kunt u ook het ArboPortaal van het Ministerie van SZW raadplegen. Naast specifieke pagina’s over de verschillende onderwerpen zijn hier ook hyperlinks, folders, filmpjes, tools en instrumenten te vinden op het gebied van arbeidsomstandigheden.

Preventiemedewerker

De preventiemedewerker is een medewerker die de werkgever (gevraagd en ongevraagd), OR en de personeelsvertegenwoordiging ondersteund bij het uitvoering geven aan het Arbobeleid. Hij/zij kan zelf initiatieven nemen voor beleidsvoorstellen. De preventiemedewerker is in de wet opgenomen. Een bedrijf is dus verplicht er tenminste één te hebben. In bedrijven met maximaal 25 werknemers mag de werkgever overigens zelf de taak van preventiemedewerker op zich nemen.

De preventiemedewerker ondersteunt werkgever en werknemers (vertegenwoordiging/OR) bij het invullen en ten uitvoer brengen van het Arbobeleid draagt de zorg voor de coördinatie en bewaking van het arbobeleid en voor de dagelijkse gang van zaken rond veiligheid en gezondheid op de werkvloer. Om dit goed te kunnen doen moet de preventiemedewerker kennis hebben van de arbeidsrisico’s in het bedrijf en de (voorgenomen) maatregelen ter voorkoming en beperking van die risico’s. Deze staan beschreven in de RI&E en het bijbehorende Plan van Aanpak.

Veel voorkomende taken van de preventiemedewerker zijn o.a.:

  • coördineren en mee uitvoeren van de RI&E;
  • coördineren van de totstandkoming van het Plan van Aanpak;
  • geven van voorlichting over risico’s en instructie over veilige en gezonde werkmethoden;
  • coördineren van de verstrekking van de juiste beschermingsmiddelen;
  • mede toezicht houden op goede werkmethoden en dragen van beschermingsmiddelen;
  • fungeren als aanspreekpunt voor vragen over veiligheid en gezondheid;
  • voeren van overleg met directie en personeelsvertegenwoordiging over arbozaken;
  • coördinatie van de inzet van externe adviesorganisaties;
  • initiëren van voorstellen ter verbetering van de arbeidsomstandigheden en het voorkomen van ziekteverzuim;
  • Coördinatie van het beleid m.b.t. het gebruik van gevaarlijke stoffen.


De preventiemedewerker moet beschikken over kennis van de specifieke arbeidsrisico’s die in het bedrijf spelen. Over het deskundigheidsniveau van de preventiemedewerker(s) wordt geadviseerd en instemming verlangd van de OR /personeelsvertegenwoordiging. De werkgever in overleg met en met instemming van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging bepalen hoe de functie van de preventiemedewerker in de praktijk van het bedrijf wordt ingevuld.

Voor meer informatie over ondermeer de preventiemedewerker kunt u het Arboportaal van het Ministerie van SZW raadplegen.

Arboconvenant Houthandel

In de periode van 2000 tot en met 2006 heeft de branche Houthandel, evenals vele andere branches, deels samen met de timmer- en meubelindustrie, in een zogeheten Arboconvenanten gewerkt aan kwantitatief te meten terugdringing van de blootstelling aan belangrijke arbeidsrisico’s als blootstelling aan geluid, gevaarlijke stoffen (zoals houtstof en oplosmiddelen), alsmede fysieke belasting en psychosociale arbeidsbelasting (zoals werkdruk en pesten) en een verbeterde reïntegratie van werknemers in de Houthandel na een periode van ziekte. Het Arboconvenant in de Houthandel heeft in de jaren na 2006 belangrijke veranderingen en verbeteringen tot gevolg gehad van de arbeidsomstandigheden.

Het arboconvenant was een activiteit van de sociale partners in de houthandel alsmede van de overheid.
Bij het opstellen en uitvoeren ervan waren vertegenwoordigers betrokken vanuit werkgeverspartijen (VVNH), werknemerspartijen (FNV bouwen & wonen en CNV Vakmensen) en de overheid (SZW).

Het arboconvenant heeft een groot aantal instrumenten en oplossingen opgeleverd ter ondersteuning van werkgever en werknemer bij het verbeteren van arbeidsomstandigheden in het bedrijf. Deze informatie is terug te vinden in deze Arbotoolkit Houthandel.

Specifieke informatie over het arboconvenant Houthandel treft u aan in de Eindevaluatie Arboconvenant Houthandel.