Fysieke belasting is de belasting die het houdings- en bewegingsapparaat van mensen (rug, nek, schouders, ledematen, gewrichten en spieren) ondervindt tijdens lichamelijke arbeid. Fysieke belasting op zich is niet gezondheidsbedreigend, fysieke overbelasting wel. Fysieke overbelasting hangt samen met:
- de aard en de duur van de ingenomen werkhouding;
- de grootte van de uitgeoefende krachten;
- de frequentie waarmee een taak wordt uitgevoerd.
Niet alleen te zwaar of te vaak tillen en/of dragen kan dus fysieke overbelasting geven, maar ook werken in een ongunstige werkhouding. Overbelasting van het houdings- en bewegingsapparaat kan zorgen voor gezondheidsklachten en blijvende invaliditeit. Dit leidt tot verzuim en uitval uit het arbeidsproces. In houtondernemingen zijn de belangrijkste risico’s voor fysieke overbelasting:
- Tillen van plaatmateriaal, balken en/of planken uit stellingen of rekken. Het gaat dan om korte tilmomenten. Het materiaal wordt op een kar of in een wagen gelegd. Het draaien en bukken tijdens de handeling is zeer belastend voor de rug.
- Dragen (het lopen met een last in de handen). Afhankelijk van de aard van het materiaal beperkt zich dit over het algemeen tot enkele meters. Daarna gebruikt men een kar of een ander hulpmiddel voor transport.
- Duwen & trekken. Het gaat daarbij om materiaal dat uit de rekken en stellingen wordt getrokken, en om het verplaatsen van karren waarop het materiaal wordt getransporteerd.
Relevante wetgeving:
Arbeidsomstandighedenbesluit artikel 5.1 t/m 5.13a en de Arbeidsomstandighedenregeling artikel 5.1-5.3
Normstelling:
Er zijn wettelijke normen voor de fysieke belasting van zwangere of lacterende werknemers. Ook zijn er eisen met betrekking tot de apparatuur, meubilair en inrichting van een beeldschermwerk. Zie de Arbeidsomstandighedenregeling.
Bij het beoordelen van werkzaamheden met risico op lichamelijke overbelasting geven de KIM methodes goede handvaten.
Partijen bij de CAO bevelen de werkgever aan om tilhulpmiddelen voor lasten zwaarder dan 23 kg ter beschikking te stellen, tenzij de Arbodienst anders adviseert.
Inventarisatie
Het inventariseren, beoordelen en aanpakken van werkzaamheden waarbij kans wordt gelopen op lichamelijke overbelasting is verplicht. In de Arbotoolkit vind u meer informatie over de risico inventarisatie fysieke belasting
Tip: vergeet hierbij beeldschermwerk niet.
Oplossingen
In de Arbotoolkit (zie rechtsboven de rode button) zijn diverse oplossingskaarten en oplossingsrichtingen terug te vinden om een geïnventariseerd probleem aan te pakken.
Bij het treffen van maatregelen moet de werkgever de zogenaamde Arbeidshygiënische Strategie volgen (Arbowet, artikel 3). Dit betekent, dat maatregelen zoveel mogelijk bij de bron moeten worden getroffen. Als dit niet mogelijk is, worden andere doeltreffende maatregelen getroffen. Hierbij hebben maatregelen gericht op collectieve bescherming voorrang boven maatregelen gericht op individuele bescherming. Als maatregelen gericht op individuele bescherming niet mogelijk zijn, worden doeltreffende en passende persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking gesteld.
Voor dit arbeidsrisico zijn de volgende oplossingen beschikbaar:
- Oplossingen tillen
- Oplossingen dragen
- Oplossingen duwen en trekken
- Oplossingen werkhouding
- Oplossingen trillen en schokken
- Oplossingen repeterende bewegingen
- Oplossingen energetische belasting